4.1 Het eerste Franse decennium (1795-1805)
Op het moment dat de Franse revolutionaire troepen in oktober 1794 Staats-Vlaanderen overliepen (zie par. 3.2.4.) zat Gallandats ambtsperiode als burgemeester van de heerlijkheid St. Jansteen er bijna op. Niettemin bleef hij nog ruim een jaar langer in functie. De Franse bezetter nam de tijd om een nieuwe bestuursstructuur in te richten en handhaafde daarom – na antecedentenonderzoek – de zittende bestuurders voor onbepaalde tijd.
Wel was het nu volledig gedaan met de relatief autonome zeggenschap van de magistraten – onder de auspiciën van de Staten-Generaal – uit de tijd van de Republiek. Voormalig Staats-Vlaanderen werd direct een onderdeel van het Franse Rijk en besturen betekende alleen maar het uitvoeren van een lange reeks Franse bevelen met de kracht van wet (arrêtés). Omdat in het bezette gebied de interne machtsverhoudingen in het Franse bestuur aanvankelijk niet duidelijk en soms ronduit chaotisch waren, koesterde men hier een tijdlang de illusie, dat er met de Fransen wel te onderhandelen viel.
In dit verband komen we Gallandats naam nog een jaar lang regelmatig tegen als lid van ad-hoc commissies en als ondertekenaar van petities bij pogingen om de Fransen te bewegen het voormalige Staats-Vlaanderen bestuurlijk bij het gebied van de vroegere Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden te voegen 1. Allemaal vergeefse moeite, want Frankrijk annexeerde heel het gebied ten zuiden van de Schelde en in de nieuwe bestuurlijke indeling werd Hulst een afzonderlijke ‘commune’ (gemeente) in het ‘département de l’Escaut’ (de Scheldeprovincie) 2.
Op grond hiervan viel eind 1795 ook het doek voor de verlengde ambtstermijnen van de magistraten in het vroegere Staats-Vlaanderen. Op 28 december 1795 vergaderde de magistraat van St. Jansteen voor de laatste keer en kon Gallandat daar als burgemeester opstappen.
Afbeelding 59a (Het Département de L’Escaut in L’Atlas national”, Parijs, ca. 1810.)
Als gevolg van de inlijving bij Frankrijk ging het voormalige Staats-Vlaanderen op in een nieuwe staatkundige structuur. Hulst maakte deel uit van het Département de L’Escaut (departement van de Schelde). Zoals op nevenstaande kaart is te zien, behoorde het grootste deel van het vroegere Staats-Vlaanderen (het gedeelte boven de bovenste gele lijn) tot dit departement. Het werd in het noorden (waar Hollande ou République Batave staat) begrensd door de Schelde en in de andere windrichtingen door andere departementen.
Afbeelding 59b (bron: idem als 59a)
De departementen werden onderverdeeld in ‘cantons’. Op deze detailfoto van afbeelding 59a liggen bovenaan v.l.n.r de cantons ‘Sas de Gand’, ‘Axel’ en ‘Hulst’ Ieder canton was op zijn beurt weer opgesplitst in ‘communes’. Deze kleinste staatkundige eenheid zou na de Franse tijd in het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden blijven bestaan onder de naam ‘gemeente’.
Of Gallandat na zijn burgemeesterschap in Sint Jansteen nog bestuurlijke functies heeft bekleed in het eerste decennium (1796-1806) van de Franse heerschappij kan aan de bronnen niet ontleend worden. De ‘Franse’ archiefdozen in het gemeentearchief van Hulst vormen een lange ordelijke rij, met een grote variëteit aan losse documenten, vaak zonder onderling verband. Dit is stellig mede het gevolg van het feit, dat de Fransen hun aanvankelijke bedoeling om in het voormalige Staats-Vlaanderen de nieuwe bestuurlijke en rechterlijke organisatie in een aparte definitieve wetgeving te vervatten, niet hebben uitgevoerd. De hele bezettingsperiode van bijna twintig jaar hielden ze vast aan het onophoudelijk uitgeven van op zichzelf staande arrêté’s, die door de raadsleden onvoorwaardelijk moesten worden opgevolgd. Raadsleden vergaderden nog wel regelmatig, maar niet meer als bevoegd gezag en nauwkeurige verslaglegging door middel van notulen ontbreekt dan ook bijna helemaal.
Wel zijn er over een gedeelte van deze periode ‘publicatieboeken’ bewaard gebleven, waaruit blijkt, dat de naam van Gallandat bij de uitvoerende bestuursfunctionarissen ontbreekt.
- GAH SA 19, 24 Ventose an III (14-03-1795); 15 Messidor an III (03-07-1795); 19 Messidor an III (07-07-1795).
- Tractaat, gesloten te ’s Gravenhage, 27 floréal an III (16 mei 1795); arrêté’s van 9 vendémiaire an IV (1 oktober 1795), 13 vendémiaire an IV (5 oktober 1795), 3 brumaire an IV (25 oktober 1795).